فرصت های تحولی فناوری زنجیره بلوکی در بخش معدن و صنایع معدنی
«توسعه، برهمکنش و همافزایی» فناوریهای نوین و برافکن چون بلاکچین، نوید یا هشداردهنده چنان تبعات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است که عملاً سطوح حاکمیتی و تمدنی یک کشور را متاثر میسازد. این فناوریها را میتوان با شاخصه‌های پنجگانه بدیع‌بودن رادیکال، رشد نسبتاً سریع، انسجام، تاثیر غالب و عدم قطعیت و ابهام شناسایی نمود.
برخی فناوری بلاکچین را از جهت تاثیرگذاری بر جهان پیرامونی با اینترنت مقایسه کردهاند و به ویژه بر همافزایی بلاکچین با فناوری اینترنت اشیاء تاکیدات بسیاری شده است؛ به طور خلاصه فناوری بلاکچین یک «دفترکل توزیعشده» و «غیرمتمرکز» است. «عدمِ تمرکز» مفهومی کلیدی در فناوری بلاکچین است. در فناوری بلاکچین امکان ذخیره حجم زیادی از اطلاعات به صورت غیرقابل تغییر وجود دارد. به عبارتی در بلوکهای زنجیرهای این فناوری، اطلاعات به گونهای ثبت و ذخیره می‌شود که امکان تغییر در آن‌ها وجود ندارد. شفافیت در فناوری بلاکچین به طرز قابل ملاحظهای بالاست و امکان فساد بهشدت پایین است.
کاربردهای بلاکچین در معدن و صنایع فلزی:
الف) ساده‌سازیِ فرآیند انطباق با مقررات: شرکت‌هایی که بر وظایف اجتماعی و کنترل دقیق محصولات و خدمات تاکید دارند، می‌توانند سطوح جدیدی از شفافیت را با استفاده از بلاکچین در کسب‌وکار خود به کار گیرند.
ب) مدیریت قراردادها: بیشترین کاربرد در قراردادهایی است که تعداد ذی‌نفعان آن زیاد باشد. همچنین با توجه به این‌که زمان و عملکرد در قراردادها دو فاکتور اصلی هستند، در اختیار داشتن یک دفتر غیرقابل تقلب برای طرفین می‌تواند فرآیند را تسهیل کرده و مناقشات را به راحتی حل نماید.
ت) زنجیره تأمین: استفاده از فناوری بلاکچین در زنجیره تأمین بسیاری از کسب‌وکارها روبه افزایش است و بیشتر برای افزایش شفافیت سازمانی و افزایش مسئولیت‌پذیری به کار گرفته می‌شود.
ث) نگهداری و تعمیرات: وجود یک پایگاه داده غیرقابل ویرایش که اطلاعات کامل و زمان‌دار از چرخه عمر یک تجهیز را نشان می‌دهد، فرآیند اعتبارسنجی و مسئولیت‌پذیری را تسهیل و معتبر می‌کند.
چ) رویکردی نوین به صنعت معدن: یکی از سناریوهای مطرح‌شده استخراج طلا بدون حفاری می‌باشد و فناوری بلاکچین جواب این ادعای عجیب است. در این مدل، سرمایه‌گذاران به‌جای خرید طلای فیزیکی، توکن‌های دیجیتالی می‌خرند که معادل طلای موجود در معدن است. با در نظر گرفتن این مدل، طلا دیگر استخراج نمی‌شود و تجارت با استفاده از این توکن‌ها انجام می‌شود. این مدل پتانسیل برافکنی در بازار طلا و فلزاتی که صرفا جنبه سرمایه‌ای دارند را خواهد داشت
نتایج طرح:
میتوان انتظار داشت با کاربست این فناوری، فرصتها و مزیتهایی چون افزایش امنیت، سرعت و شفافیت، کاهش هزینهها، ردیابی محصول، حذف واسطهها، تراکنشهای سریع، کمک به توسعه پایدار و ارتباطات موثر در زنجیره تأمین، در اختیار ذی‌نفعان اصلی صنعت معدن و صنایع معدنی قرار بگیرد. همچنین انتظار میرود، مشکلات قانونی، موانعی برای جایگزینی با سیستمهای موجود، نبود فرهنگ سازمانی، نگرانی نسبت به بازگشت سرمایه، حساسیت نسبت به اشتراکگذاری دادهها با رقبا، نبود توانمندیها داخلی، بدبینی نسبت به آینده فناوری و اولویتنداشتن آن در برنامه راهبردی شرکتها، رانتی و یارانهای بودن صنعت و وضعیت تحریمهای ظالمانه و تعرفه ها، زیرساخت ناکافی در صنعت معدن و صنایع معدنی ایران نیز چالشهای جدی استفاده از این فناوری باشند.